Bouwteam versus geïntegreerde contractvormen

Wat is het verschil tussen een bouwteam en een Design & Build-constructie? En welke samenwerkingsvorm verdient de voorkeur als het om restauratiekwaliteit gaat?

Bouwteam: gebruikelijk bij gecompliceerde opdrachten

Een bouwteam is een samenwerkingsverband tussen de opdrachtgever en een aantal adviseurs en uitvoerende partijen. Denk hierbij aan de architect, een of meerdere (gespecialiseerde) aannemers en andere adviseurs zoals een installatieadviseur, constructeur en/of bouwfysicus. Het bouwteam zorgt ervoor dat de restauratie, het onderhoud of de herbestemming op een integrale manier kan worden aangepakt.

Een bouwteam is gebruikelijk bij gecompliceerde opdrachten waarbij veel disciplines en intensieve samenwerking nodig is. Voor de restauratiekwaliteit is werken in een bouwteam gunstig, omdat partijen profiteren van elkaars expertise en gezamenlijk sturen op prijs én kwaliteit.

Vakmannen aan het werk

Voordelen en aandachtspunten

Kiest u voor uw project voor een bouwteam? Dan brengt dat de volgende voordelen met zich mee:

  • Alle partijen zijn bij het bouwproces betrokken, werken nauw met elkaar samen en denken met elkaar mee. Dat geldt ook voor de opdrachtgever. Die is nauw betrokken bij keuzes en kan sturen op kwaliteit en prijs.
  • De opdrachtgever heeft al vroeg in het proces een goed zicht op de gekozen uitvoeringstechniek, kwaliteit en bouwkosten.
  • Werken in een bouwteam levert meestal een kortere doorlooptijd op.

Er zijn wel ook enkele aandachtspunten voor het werken met een bouwteam:

  • De contracten worden meestal nog aangegaan met individuele partijen. Leg dus goed vast wie wat doet en wie de verantwoordelijkheid heeft voor welk onderdeel.

  • Een valkuil is dat de eindkwaliteit pas gedurende het proces wordt vastgesteld. Let op dat van tevoren uitgangspunten op papier staan.

  • Er geen concurrentievoordeel is tijdens de prijsvorming. Dit zorgt ervoor dat werken in een bouwteam niet de goedkoopste oplossing is. Een aannemer zal dus ook niet met een innovatieve oplossing komen om de prijs te drukken; de nadruk ligt op kwaliteit. 

Build & Design-constructie

Bij een zogenaamde Design & Build-constructie gaat het meestal om omvangrijke opdrachten waarbij de opdrachtgever in mindere mate bij het proces betrokken wil zijn. Deze geïntegreerde contractvorm wordt vaak toegepast door overheden. De opdrachtgever zorgt voor een uitgebreid programma van eisen dat hij in de markt zet, vaak door middel van een aanbesteding. Een belangrijk verschil met een traditionele aanbesteding is dat de opdrachtgever prestatie-eisen voor het eindresultaat stelt, niet hoe dat eindresultaat wordt bereikt.

Ontwerpen, bouwen, onderhouden en financieren
De opdrachtnemer bij dit soort ingewikkelde opgaven bestaat uit allerlei partijen die zich hebben georganiseerd in een consortium. Gezamenlijk zorgen zij ervoor dat het gebouw wordt ontworpen, gebouwd, onderhouden en gefinancierd. Het consortium zorgt voor het ontwerp en de uitvoering. Daarbij is deze partij ook verantwoordelijk voor eventuele problemen of onverwachte situaties die zich tijdens de uitvoering voordoen. Design & Build is de meest ‘simpele’ variant van een geïntegreerd contract. Andere mogelijkheden zijn:

  • Design, Build, Maintain (DBM): hierbij wordt ook het onderhoud van het gebouw in de opdracht meegenomen gedurende een afgesproken termijn (bijvoorbeeld 10 jaar).
  • Design, Build, Finance, Maintain (DBFM): naast het onderhoud wordt ook de financiering in de markt gezet.
  • Design, Build, Finance, Maintain, Operate (DBFMO) is de meest verregaande vorm van een geïntegreerd contract. Naast het onderhoud en de financiering zijn ook de facilitaire diensten gedurende een bepaalde periode uitbesteed. 

Wanneer kiest u welke vorm?

Design & Build is voor de restauratie en het onderhoud van monumentale gebouwen niet aan te bevelen. Dit heeft onder meer te maken met de afwezigheid van de opdrachtgever gedurende het proces. Ook is bij een Design & Build-constructie het budget leidend en de sturing op prestatie-eisen valt niet te rijmen met restauratiekwaliteit. Het is immers niet wenselijk om een monument onder handen te nemen met als doel er de komende decennia vanaf te zijn. Een monument heeft regelmatig zorg en onderhoud nodig. Als het om monumentenzorg gaat verdient werken in een bouwteam daarom de voorkeur boven Design & Build.

Metaal Kathedraal restauratie

Verhalen uit de praktijk

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) speelt vooral een rol bij rijksmonumenten. Ze wijzen namens de minister van OCW rijksmonumenten aan, verlenen subsidie voor restauratie en onderhoud, houden het rijksmonumentenregister bij en adviseren gemeenten bij ingrijpende wijzigingen van rijksmonumenten. Verduurzaming van monumentaal erfgoed is essentieel voor de instandhouding op langere termijn. Om die reden heeft de RCE het initiatief genomen voor het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten (2023-2025).

Naar boven