Museum Kruithuis, ‘s-Hertogenbosch
Dit project is genomineerd voor de ‘Erfgoed Duurzaamheidsprijs 2025'. Is dit uw favoriet? Tot en met uiterlijk 15 september kunt u stemmen op het meest duurzame monument van 2025.
Op 18 september vindt de uitreiking van de erfgoed duurzaamheidsprijs plaats, tijdens het congres van de Week van het Duurzaam Erfgoed. Om de spanning erin te houden we de scores vanaf dit moment even geheim…
Klik op het hartje en stem!
Waarom bent u van mening dat project in de prijzen zou moeten vallen? Wat maakt dit project zo bijzonder?
Het project combineert een respectvolle restauratie van een uniek rijksmonument met een ambitieus verduurzamingsproces, resulterend in energielabel A++. De aanpak is exemplarisch: behoud en hergebruik stonden centraal, met slimme technische oplossingen zoals het energiehuis in het naastgelegen Geweermakershuisje. Het gebouw is volledig toegankelijk gemaakt voor mindervaliden zonder aantasting van het historische karakter. Daarnaast is het nauw verweven met de stad en gemeenschap, als museum én educatieve plek. De integratie van ecologie, historie, duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid maakt dit project een inspirerend voorbeeld van toekomstbestendig erfgoedbeheer. En is opgenomen in de stedenbouwkundige ontwikkeling van het plan Zuid-Willemsvaart park.
Monumenten verduurzamen vraagt altijd om het vinden van de juiste balans tussen behoud van erfgoedwaarde enerzijds en isolatie- en installatie-ingrepen anderzijds. Wat betekende dit voor dit project? Waar lag de uitdaging?
Bij het Kruithuis lag de uitdaging in het zorgvuldig inpassen van verduurzamingsmaatregelen zonder het robuuste, monumentale karakter aan te tasten. De dikke muren en oorspronkelijke ramen bleven behouden; isolatie werd toegevoegd via het dak en vurenhouten achterzetramen met HR++-glas. De installaties zijn onzichtbaar geïntegreerd in een nieuwe betonnen vloer, die ook dient als vloerverwarming en -koeling. Een innovatieve oplossing was het behoud en de herbestemming van het naastgelegen Geweermakershuisje als energiehuis, waardoor omvangrijke installaties niet in het monument hoefden te worden geplaatst. Het plan is in de loop van het proces aangepast toen bleek dat ook het Geweermakershuisje monumentale waarde had; het werd gered van sloop en onderdeel van het ontwerp. Daarnaast werden historische vondsten en constructieve inzichten benut om het restauratieplan te verfijnen. Deze combinatie van flexibiliteit, technische vindingrijkheid en respect voor het erfgoed leidde tot een toekomstbestendig en duurzaam resultaat.
Een monument verduurzamen, hoe doet u dat?
Als monumenteigenaar staat u voor een uitdaging: hoe verlaagt u de energierekening en verbetert u het comfort, met respect voor de monumentale waarden? Standaard oplossingen voor energiebesparing zijn niet altijd toe te passen op uw monument. Gelukkig zijn er genoeg manieren om zelf al te beginnen met het besparen van energie.