Wassenaar

Wassenaar
Oude Raadhuis te Wassenaar
Credit
Wikimedia Commons - Joris
336
336
414

Johan de Wittstraat 45
2242 LV Wassenaar
https://www.wassenaar.nl/
erfgoed@wassenaar.nl
tel. 14070

De identiteit van de gemeente Wassenaar wordt in hoge mate bepaald door de aaneenschakeling van buitenplaatsen die samen een groene, cultuurhistorische ruggengraat langs de kust vormen. Wassenaar kent een grote afwisseling van landschappen (duin, bos en weide). In de weidegebieden zijn historische boerderijenlinten te vinden die hun oorsprong hebben in de late middeleeuwen. Het gebied heeft door de centrale ligging tussen Den Haag en Leiden een sterke economische en landschappelijke eenheid met internationale allure. Al eeuwenlang wonen hier leden van het koninklijk huis.

Monumenten op de kaart

De gemeente Wassenaar kent diverse objecten met een monumentale status:

  • rijksmonumenten
  • gemeentelijke monumenten
  • beeldbepalende panden en objecten
  • 2 rijksbeschermde dorpsgezichten
  • 1 gemeentelijk beschermd dorpsgezicht
  • 1 Nationaal Park Hollandse Duinen
  • 1 Kroonjuweel van de Provincie Zuid-Holland
Joodse begraafplaats Metaheerhuis
Joodse begraafplaats Metaheerhuis
Wikimedia Commons - Goodness Shamrock

Landgoederenzone Wassenaar / Voorschoten / Leidschendam

In de gemeente Voorschoten is ook een Kroonjuweel gelegen. Dit kroonjuweel herbergt naast een groot aantal landgoederen, de Veenzijdse en Duivenvoordse Polder en enkele groene uitlopers de stad in: het Haagsche Bos/Malieveld en Clingendael. De Veenzijdse Polder ligt in de strandvlakte tussen de oude strandwal waarop Voorburg, Leidschendam en Voorschoten zijn gebouwd en de jongere strandwal die van Den Haag via Wassenaar richting Leiden loopt. Het veenachtige gebied werd in de Middeleeuwen in cultuur gebracht. De Veenzijdse Polder is grotendeels in gebruik als weiland, met uitlopers van het bosrijke terrein van een aantal buitenplaatsen.

Monumentenzorg Wassenaar

Bij het erfgoedloket kunnen eigenaren terecht met vragen over bijvoorbeeld herbestemmen, verbouwen en verduurzamen van hun monument. Er wordt maatwerk geboden, want ieder monument is uniek en vertelt zijn eigen verhaal. Het doel is om gezamenlijk – gemeente én eigenaren – de verantwoordelijkheid op te pakken om zorgvuldig met het waardevolle erfgoed om te gaan.

Wilt u meer informatie over de mogelijkheden voor uw monument? Stuur dan een mail naar: erfgoed@wassenaar.nl

Afbeelding
Restauratie

Monumenten Prijs

De gemeente Wassenaar reikt  tweejaarlijks de Wassenaarse Monumenten Prijs uit. Met deze prijs wil de gemeente het belang onderstrepen van het Wassenaars cultureel erfgoed. Er zijn drie categorieën: duurzaam monumentaal onderhoud, restauratie en publieksbereik. Deze prijs geeft erkenning en uit waardering aan eigenaren die hun monument goed en zorgvuldig in stand houden en aan hen die zich inzetten voor het behoud en bewustwording van de betekenis van cultureel erfgoed.

Afbeelding
Opvallen

Duurzaam monument

Nederland heeft zichzelf als doel gesteld in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent onder andere dat huizen en andere gebouwen duurzaam verwarmd moeten worden.

Wassenaar vindt het belangrijk om het gebouwde erfgoed te verduurzamen. Ook al is een eeuwenoud gebouw in zichzelf al duurzaam, toch valt er vaak winst te behalen. Er is veel mogelijk, ook met behoud van de historische waarde. Het is wel steeds maatwerk en vraagt soms specifieke kennis. De gemeente Wassenaar heeft daarom een Groene Menukaart opgesteld met vele tips over het verduurzamen van historische panden. Verder kunnen inwoners meer informatie vinden over het verduurzamen van een pand via het Energieloket van de gemeente. 

Duurzaamheidsadvies

Een specifiek duurzaamheidsadvies van een Duurzame Monumenten (DuMo) adviseur zorgt ervoor dat uw monument verduurzaamd wordt met oog voor de monumentale waarden. 

Welke regeling past bij mij?

Met ‘Alle monumentenregelingen op een rij’ biedt het Restauratiefonds een overzicht van de mogelijkheden voor uw monument met gunstige financieringen, subsidies en overige vergoedingsacties. 

Wilt u weten voor welke regelingen u in aanmerking komt?

Afbeelding
Munten

Financiering

Gaat u aan de slag met uw monument?

Het Restauratiefonds kan u wellicht helpen aan een passende financiering om uw monument te onderhouden, restaureren, verduurzamen en/of herbestemmen.

Afbeelding
Monument zoeken

Monumentenwacht

Regelmatig onderhoud voorkomt dure restauraties. Bovendien voorkomt het verval van cultuurhistorisch waardevol erfgoed. Onder dit motto is in elke provincie een Monumentenwacht opgericht. Het is een onafhankelijke en deskundige organisatie die zonder winstoogmerk het nemen van preventieve maatregelen aan monumenten wil bevorderen. Dit doet zij door het regelmatig uitvoeren van bouwkundige inspecties. Aan de hand van een zorgvuldig opgesteld rapport met daarin concrete aanbevelingen voor onderhoud en herstel krijgt de eigenaar inzicht waar en op welke termijn onderhoud gepleegd moet worden.

Het volgens landelijke richtlijnen opgestelde inspectierapport van de Monumentenwacht kan als basis dienen voor het opstellen van onderhouds- en restauratieplannen. Om het regelmatig plegen van onderhoud aan monumenten te stimuleren, biedt de gemeente Wassenaar eigenaren van gemeentelijke- of rijksmonumenten een abonnement aan. U kunt zich aanmelden via erfgoed@wassenaar.nl.

Afbeelding
Vergunning verleend

Omgevingsvergunning

Als u uw monument wilt verbouwen of herstellen dan heeft u in de meeste gevallen een omgevingsvergunning nodig van de gemeente. Bij de beoordeling van de vergunning wordt niet alleen naar de regels uit het bestemmingsplan gekeken, maar ook naar het gebruik en de mate van aantasting van het monument. Op de website van de gemeente Wassenaar kunt u meer lezen over de wet- en regelgeving.

Wilt u weten welke regels en beleid gelden voor uw monument? Bekijk de documenten van alle overheden zoals de omgevingsvisie van de provincie of het omgevingsplan van uw gemeente via Regels op de kaart.

Een vergunning aanvragen, melding doen of checken of u een vergunning nodig heeft kan via het Omgevingsloket.

Commissie Welstand en Cultureel Erfgoed

De Commissie Welstand en Cultureel erfgoed (WCE) adviseert het college van burgemeester en wethouders over bouwplannen aan, in en bij beschermde monumenten, beeldbepalende objecten en beschermde gebieden. De leden zijn onafhankelijke deskundigen en één burgerlid. Dit lid is aangesteld om de visie van de inwoners in te brengen.

Als u verbouw of restauratieplannen heeft voor uw monument dan ik het mogelijk om uw ontwerp te toetsen door middel van een vooroverleg met de Commissie Welstand en Cultureel Erfgoed. Wilt u zich hiervoor aanmelden of meer informatie? 

Geschiedenis Wassenaar

Op de strandwallen van Wassenaar wordt al sinds de prehistorie gewoond. Het bronstijdgraf uit 1700 v. Chr. getuigt daarvan. Het langgerekte duingebied was en is van belang vanwege de kustverdediging, er werd gejaagd en boeren probeerden het te ontginnen. Sporen van bedrijvigheid zijn te vinden in de vorm van (bollen)schuren, huisjes van schelpenvissers en bedrijfsgebouwen rond de Haven.

Het huidige dorpscentrum, met het Plein en de middeleeuwse dorpskerk, is vanaf de 8ste eeuw permanent bewoond. Wassenaar bestond eeuwenlang uit een groot agrarisch gebied met veel streekeigen boerderijen; sommige stammen nog uit de 17de eeuw.

Centrum van de stille diplomatie

De rijke geschiedenis is tot ver buiten de gemeentegrenzen van grote betekenis. Wassenaar is de ‘wandelgang van Den Haag’ of ‘centrum van de stille diplomatie’. Diverse buitens zijn in gebruik als residentie van ambassadeurs. Zij bewonen grote buitens als Villa Ruys en Groot Haesebroek. Uniek is het grote aantal parken in vroege (Zuidwijk, Backershagen, Rust en Vreugd) en late landschapsstijl (De Horsten, De Paauw).

Elitesporten als golf, paardenrennen, hockey en tennis hebben eveneens hun historische sporen in het landschap nagelaten. Zo kent Wassenaar het allereerste golfclubgebouwtje van Nederland (uit 1893) en de eerste 18-holes baan van Nederland, aangelegd op de gronden van de buitenplaats Groot Haesebroek. Ook typische activiteiten die thuis horen op de buitenplaatsen en landgoederen lieten hun sporen na, zoals het vinkenvangen en de jacht. De grenzen van de jachtgebieden zijn nog steeds in het landschap gemarkeerd met jachtpalen.

Vanaf 1910 woorden een aantal buitenplaatsen verkocht en ontwikkeld als villapark. Onderdeel van deze geschiedenis zijn de twee historische wijken met sociale woningbouw uit het Interbellum: Oostdorp en Kerkehout. 

Oorlogen Wederopbouw

Als onderdeel van de Atlantikwall speelde Wassenaar een belangrijke rol in de kustverdediging van ons land tijdens de Tweede Wereldoorlog. Seyss Inquart had zijn hoofdkwartier op Wassenaars grondgebied. Het Verdrag van Luxemburg in 1952 over de Wiedergutmachung voor de Joden werd in Wassenaar gesloten.

Ook in de Koude Oorlog was Wassenaar van militaire betekenis door de aanwezigheid van het Mobilisatiecomplex op Maaldrift en het munitiedepot bij MMC De Kom.

Na de oorlog, tijdens de periode van de Wederopbouw, namen de bouwactiviteiten toe door de aanleg van diverse uitbreidingswijken. Het ANWB-hoofdkantoor en de Messiaskerk zijn stijliconen uit deze periode. 

Meer monumenten informatie

Naar boven