Achtkarspelen

Koartwâld_11,_Surhuizum
Rijksmonument aan de Koartwâld 11 te Surhuizum
Credit
Wikimedia commons - Uberprutser
65
65

Gemeente Achtkarspelen
Bezoekadres: Stationsstraat 18, 9285 NH Buitenpost
140511
gemeente@achtkarspelen.nl
www.achtkarspelen.nl

Achtkarspelen is een gemeente in het oosten van de Nederlandse provincie Friesland. De naam Achtkarspelen verwijst naar de acht oorspronkelijke karspelen van het decanaat Oldehove. De huidige gemeente bestaat uit de dorpen Achtkarspelen, Surhuisterveen, Buitenpost, Harkema, Kootstertille, Twijzelerheide, Drogeham, Surhuizum, Augustinusga, Boelenslaan, Twijzel, Gerkesklooster en Stroobos. Verder zijn er diverse buurtschappen in de gemeente gelegen.

Monumentenlijst

Gemeente Achtkarspelen heeft 66 rijksmonumenten. Verder loopt er een aanwijzingsprocedure voor het aanwijzen van gemeentelijke monumenten in de gemeente. Wilt u een overzicht van deze monumenten?

Arbeiderswoning de Spitkeet in Harkema - Baykedevries
Arbeiderswoning de Spitkeet in Harkema
Wikimedia commons - Baykedevries

Monumentenzorg Achtkarspelen

De gemeente Achtkarspelen zet zich in om het erfgoed van de gemeente op duurzame wijze te behouden voor de toekomst. De adviseurs stellen beleid op met betrekking tot monumenten en erfgoed in de gemeente en vormen het bevoegd gezag. Wilt u meer informatie over dit erfgoedbeleid? 

Afbeelding
Opvallen

Duurzaam monument

derland heeft zichzelf als doel gesteld in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent onder andere dat huizen en andere gebouwen duurzaam verwarmd moeten worden. Wilt u meer weten over de mogelijkheden voor uw monument? Ga naar Duurzaam Bouwloket of doe de Zelfscan Duurzaam Monument.

Subsidie

  • Met de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) kunnen woningeigenaren subsidie aanvragen voor de aanschaf van een zonneboiler, een warmtepomp, aansluiting op een warmtenet en isolatiemaatregelen.

Financiering

  • Als woningeigenaar kunt u het verduurzamen van uw woning de Energiebespaarlening aanvragen. Met de lening kunt u minimaal €1.000,- en maximaal €65.000,- lenen. Van de Provincie Fryslan krijgt u 0.5% korting op de rente van de Energiebespaarlening. Deze korting is er voor alle woningeigenaren in Fryslan. De hoogte van de korting is afhankelijk van de looptijd van uw lening.
  • Bent u eigenaar van een rijksmonument en gaat u verduurzamen? Dan kunt u gebruik maken van de Duurzame Monumenten-lening.

 

Woonhuissubsidie

Particuliere eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie, kunnen jaarlijks tussen 1 maart en 30 april een aanvraag indienen voor een instandhoudingssubsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed behandelt de subsidieaanvraag en kent deze toe. Deze subsidie is bedoeld voor kosten van reguliere onderhoudswerkzaamheden aan monumentale onderdelen van het rijksmonument, zoals gevelherstel of schilderwerk aan de buitenzijde van het pand. 

Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim)

Ieder jaar kan van 1 februari tot en met 31 maart de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) aangevraagd worden voor rijksmonumenten die van oorsprong geen woonhuis zijn, zoals een kerk, molen of fabriek. Ook groene en archeologische monumenten vallen onder deze subsidieregeling.

Omgevingsvergunning

Als u een wijziging aanbrengt aan een monument of karakteristiek pand dan wordt getoetst of er geen historisch waardevolle elementen verloren gaan. Heeft u verbouwplannen?  

De grietenije van achtkarspelen, door Schotanus 1664
De grietenije van Achtkarspelen, door Schotanus 1664

Geschiedenis Achtkarspelen

De naam Achtkarspelen verwijst naar de acht oorspronkelijke karspelen van het decanaat Oldehove die over de Lauwers lagen, te weten: Augustinusga, Buitenpost, Drogeham, De Kooten, Kortwoude, Lutkepost, Surhuizum en Twijzel. De grietenij Achtkarspelen nam lang een aparte plaats in Friesland in.

Een grietenij was de voorloper van de huidige lokale bestuursvorm 'gemeente', die met name in de provincie Friesland voorkwam. De "acht kerspelen" zijn waarschijnlijk door de geloofsverkondiger Ludger gesticht en kwamen daardoor, toen deze later bisschop van Munster werd, gezamenlijk aan dit bisdom, terwijl het overige Friesland onder het geestelijk gezag van den bisschop van Utrecht stond. 

Bij de gemeentewet van Thorbecke in 1851 werd de benaming 'grietenij' vervangen door 'gemeente' en 'grietman' door 'burgemeester', zodat in heel Nederland dezelfde naamgeving werd gebruikt.

Meer monumenten informatie

Naar boven