Achtkarspelen

Koartwâld_11,_Surhuizum
Rijksmonument aan de Koartwâld 11 te Surhuizum
Credit
Wikimedia commons - Uberprutser
65
65

Gemeente Achtkarspelen
Bezoekadres: Stationsstraat 18, 9285 NH Buitenpost
140511
gemeente@achtkarspelen.nl
www.achtkarspelen.nl

Achtkarspelen is een gemeente in het oosten van de Nederlandse provincie Friesland. De naam Achtkarspelen verwijst naar de acht oorspronkelijke karspelen van het decanaat Oldehove. De huidige gemeente bestaat uit de dorpen Achtkarspelen, Surhuisterveen, Buitenpost, Harkema, Kootstertille, Twijzelerheide, Drogeham, Surhuizum, Augustinusga, Boelenslaan, Twijzel, Gerkesklooster en Stroobos. Verder zijn er diverse buurtschappen in de gemeente gelegen.

Monumentenlijst

Gemeente Achtkarspelen heeft 66 rijksmonumenten. Verder loopt er een aanwijzingsprocedure voor het aanwijzen van gemeentelijke monumenten in de gemeente. Wilt u een overzicht van deze monumenten?

Arbeiderswoning de Spitkeet in Harkema - Baykedevries
Arbeiderswoning de Spitkeet in Harkema
Wikimedia commons - Baykedevries
Afbeelding
Opvallen

Duurzaam monument

Nederland heeft zichzelf als doel gesteld in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent onder andere dat huizen en andere gebouwen duurzaam verwarmd moeten worden. Met het Duurzaam Bouwloket kunt u meer informatie krijgen voor de mogelijkheden voor uw monument.

Een specifiek duurzaamheidsadvies van een Duurzame Monumenten (DuMo) adviseur zorgt ervoor dat uw monument verduurzaamd wordt met oog voor de monumentale waarden. 

Welke regeling past bij mij?

Met ‘Alle monumentenregelingen op een rij’ biedt het Restauratiefonds een overzicht van de mogelijkheden voor uw monument met gunstige financieringen, subsidies en overige vergoedingsacties. 

Wilt u weten voor welke regelingen u in aanmerking komt?

Afbeelding
Munten

Financiering

Gaat u aan de slag met uw monument?

Het Restauratiefonds kan u wellicht helpen aan een passende financiering om uw monument te onderhouden, restaureren, verduurzamen en/of herbestemmen.

Wet- en regelgeving

De gemeente Achtkarspelen zet zich in om het erfgoed van de gemeente op duurzame wijze te behouden voor de toekomst. De adviseurs stellen beleid op met betrekking tot monumenten en erfgoed in de gemeente en vormen het bevoegd gezag. 

Wilt u weten welke regels en beleid gelden voor uw monument? Bekijk de documenten van alle overheden zoals de omgevingsvisie van de provincie of het omgevingsplan van uw gemeente via Regels op de kaart.

Afbeelding
Vergunning

Omgevingsvergunning

Als u een wijziging aanbrengt aan een monument of karakteristiek pand dan wordt getoetst of er geen historisch waardevolle elementen verloren gaan. U kunt het beste uw plannen vroegtijdig met de gemeente bespreken in een vooroverleg. 

Een vergunning aanvragen, melding doen of checken of u een vergunning nodig heeft kan via het Omgevingsloket.

De grietenije van achtkarspelen, door Schotanus 1664
De grietenije van Achtkarspelen, door Schotanus 1664

Geschiedenis Achtkarspelen

De naam Achtkarspelen verwijst naar de acht oorspronkelijke karspelen van het decanaat Oldehove die over de Lauwers lagen, te weten: Augustinusga, Buitenpost, Drogeham, De Kooten, Kortwoude, Lutkepost, Surhuizum en Twijzel. De grietenij Achtkarspelen nam lang een aparte plaats in Friesland in.

Een grietenij was de voorloper van de huidige lokale bestuursvorm 'gemeente', die met name in de provincie Friesland voorkwam. De "acht kerspelen" zijn waarschijnlijk door de geloofsverkondiger Ludger gesticht en kwamen daardoor, toen deze later bisschop van Munster werd, gezamenlijk aan dit bisdom, terwijl het overige Friesland onder het geestelijk gezag van den bisschop van Utrecht stond. 

Bij de gemeentewet van Thorbecke in 1851 werd de benaming 'grietenij' vervangen door 'gemeente' en 'grietman' door 'burgemeester', zodat in heel Nederland dezelfde naamgeving werd gebruikt.

Meer monumenten informatie

Naar boven